माया हें ‘जें ना’ ह्या अर्थावयल्यान आयलां आनी देखून तो ‘भ्रम’. वेगवेगळ्या ऋषींनी आनी विचारसरणींनी माया भ्रमाचेर वेगवेगळ्या तरेन भर दिला पूण कसलीय वस्त वा भौतिक आमच्या आत्म्याक चुकीची वाट दाखोवंक शकता आनी अशे तरेन ताका गुंथून बंधनांत सांपडूंक शकता अशी कल्पना सादारणपणान उक्तायतात. आमचो आत्मो द्रव्याचेर नियंत्रण दवरपाची आनी भोगपाची आकांक्षा दवरता. पूण अशें करतना आमी कामवासना, लोभ आनी राग हांची सेवा करतात. जायते फावटीं आमी मागीर आमचे यत्न दुप्पट करतात आनी चुकीचेर चूक वाडोवन भ्रम वा माया हातूंत खोलायेन पडटात. अशे तरेन माया घुंवळी वखदांभशेन वावुरूंक शकता आनी वाडत वचपी बळग्यावांगडा चडांत चड मनशाक सापडटा आनी ताका लागून निराशा जाता. माया परिणाम म्हळ्यार तात्पुरतें जें टिकपी मोल आसा अशें मानून घेवप, आनी ह्या संवसारांत टिकपी सुख सोदप, जें ताका दिवंक मेळना.

तमिळ बुद्धीच्या अभिजात पुस्तकांत ‘द तिरुक्कुराल’ हातूंत माया आनी ताचो आमचेर जावपी परिणाम हाचें वर्णन अशें केलां:

“आपल्या आसक्तिंक चिकटून रावल्यार, सोडून दिवपाक न्हयकार दिलो जाल्यार दुख्खां ताचेर आपली पकड सोडची ना.” तिरुक्कुराल 35.347-348

हिब्रू वेदांत तिरुक्कल सारकेंच प्रज्ञासाहित्य आसा. हे बुद्धी कवितेचो लेखक सोलोमन आशिल्लो. ‘सूर्याच्या सकयल’ रावतना ताणें माया आनी ताचे परिणाम कशे अणभवले – म्हळ्यार फकत पदार्थाक मोल आसा अशें जगप, आनी सुर्याच्या मार्गांतल्यान फकत ह्या भौतिक जगांत टिकपी सुख सोदप हें तो सांगता.

सोलोमनान ‘सूर्याच्या सकयल’ मायाचो अणभव.

सोलोमन ह्या पुर्विल्ल्या राजान आपल्या बुद्धी खातीर फामाद इ.स.प.९५० च्या सुमाराक जायत्यो कविता बरयल्यो, त्यो बायबलांतल्या पोरन्या कराराचोच एक भाग आसात. उपदेशकांत  ताणें जिणेंत समाधान मेळोवपा खातीर केल्ल्या सगळ्या गजालींचें वर्णन केलां . ताणें बरयलां:

“हांवें काळजांत विचारलें, आतां ये, बरें कितें तें सोदून काडपाक हांव तुजी खोशीन परिक्षा घेतलों. …हांवें सोऱ्यान स्वताक उर्बा दिवपाचो यत्न केलो, आनी मूर्खपणाक आलिंगन दिवपाचो यत्न केलो-म्हजें मन अजूनय म्हाका बुद्धीन मार्गदर्शन करतालें, मनशांक आपल्या जिविताच्या कांय दिसांनी सर्गा सकयल कितें करपाक फायद्याचें तें पळोवपाचें आशिल्लें.

हांवें व्हड व्हड प्रकल्प हातांत घेतले: हांवें म्हजे खातीर घरां बांदलीं आनी द्राक्षमळ्यां लायलीं. बाग आनी उद्यानां करून तातूंत सगळ्या तरांचीं फळझाडां लायलीं. फुलपी झाडांच्या उदकाच्या वाठारांक हांवें जलाशय केल्ले. हांवें दादले आनी बायल गुलाम विकतें घेतले आनी म्हज्या घरांत जल्मल्ले हेर गुलाम आशिल्ले. तशेंच म्हजे कडेन कोणा परस चड कळप आनी कळप आशिल्ले … म्हजे पयलीं. हांवें म्हजे खातीर रुपें आनी भांगर आनी राजांचो आनी प्रांतांचो खजिनो एकठांय केलो. हांवें दादले आनी बायलो गायक मेळयले, आनी एक हरम तशेंच-मनशाच्या काळजाची खोस. हांव कोणा परस पयस पयस व्हडलो जालो … म्हजे पयलीं. ह्या सगळ्यांत म्हजी बुद्धी म्हजे कडेन रावली….हांवें स्वताक नाकारलें ना म्हज्या दोळ्यांक जाय आशिल्लें कांयच; हांवें न्हयकारलें म्हज्या काळजाक कसलीच सुख ना. म्हज्या सगळ्या वावरांत म्हजें काळीज खोशी जालें आनी म्हज्या सगळ्या श्रमाचें इनाम हें जालें.” (उपदेशक 2:1-10)

गिरेस्तकाय, नामना, गिन्यान, प्रकल्प, बायलो, सुख, राज्य, करिअर, सोरो… सोलोमनाक हें सगळें आशिल्लें – आनी ताच्या वा आमच्या काळांतल्या हेरां परस चड. एक आयनस्टायनाचें हुशारपण, लक्ष्मी मित्तलाची गिरेस्तकाय, बॉलिवूड स्टाराची समाजीक/लैंगिक जिवीत, तशेंच ब्रिटीश रॉयल कुटुंबांतल्या प्रिन्स विल्यमाच्या राजवंशावळी सारकी राजकी वंशावळ – सगळें एकांत घुंवडायलें. त्या संयोजनाक कोण मात करूंक शकतालो? तुमकां दिसतलें तो, सगळ्या लोकां मदीं समाधानी जाल्लो आसतलो.

ताच्या आनी एका कवितेंत,  गीतांचें गीत , जें बायबलांतय आसा, ताणें ताका जावंक आशिल्लो एक कामुक, घन मोग नोंद केला – तीच गजाल जी आयुश्यभर समाधान दिवपाची चड शक्यताय दिसता. पुराय कविता  हांगा आसा .  पूण ताचे आनी ताच्या मोग्या मदल्या मोगाच्या आदान-प्रदानाच्या कवितेचो एक भाग सकयल दिला

गीतांचें गीत अर्क

तो

^९  म्हज्या प्रियकर, तुजी तुळा
फारोच्या रथ घोड्यां मदल्या घोड्या कडेन करतां.
^१०  तुज्या गालांत कांकणां,
तुज्या गळ्यांत रत्नांच्या तंतू सोबीत आसात.
^११  आमी तुका भांगराचीं कांकणां,
रुप्याचीं कांकणां तयार करतले.

तें

^१२  राजा आपल्या मेजार आसतना
म्हज्या अत्तरान आपलो वास पातळायलो.
^१३  म्हजो प्रिय म्हज्या
स्तनाच्या मधें गंधकाचो एक पोतयो.
^१४ 
म्हजो प्रिय म्हजे खातीर एन गेडीच्या द्राक्षमळ्यांतल्यान मेहंदीच्या फुलांचो एक चोमो .

तो

^१५  कितलो सोबीत आसा म्हज्या प्रियकर!
आरे, कितलें सोबीत!
तुमचे दोळे पारवे आसात.

तें

^१६  कितलो सुंदर आसा, म्हज्या प्रियकर!
आरे, कितलें मनभुलोवपी!
आनी आमची खाट पाचवीचार आसा.

तो

^१७  आमच्या घरांतलीं तुळयो देवदाराचीं;
आमचे राफ्टर्स फर आसतात.

तें

^३  रानांतल्या झाडांमदीं सफरचंदाच्या झाडावरी
तरणाट्यांमदीं म्हजो प्रियकर.
ताच्या सावळेंत बसपाक म्हाका खोस जाता
आनी ताचें फळ म्हज्या रुचीक गोड.
^४  ताणें म्हाका मेजवानीघरांत व्हरूंक दिवचो
आनी ताचो ध्वज म्हजेर मोग जावंक दिवचो.
^५  किशमिशांनी म्हाका बळगें दिवं,
सफरचंदांनी म्हाका ताजें कर,
कित्याक हांव मोगान बेबस जालां.
^६  ताचो उजवो हात म्हज्या तकले सकयल आसा
आनी ताचो उजवो हात म्हाका आलिंगन दिता.
^७  जेरुसलेमच्या धुवांक, हांव तुमकां
गॅझेल आनी शेतांतल्या डूबांनी आज्ञा करतां: मोगाची इत्सा जाय मेरेन ताका
जागो करुंक नाका वा जागो करुंक नाका .
(गीतां 1:9 – 2:7)

सुमार ३००० वर्सां पोरन्या हे कवितेंत बॉलिवूडांतल्या उत्कृश्ट मोगाच्या चित्रपटांची रोमान्टिक तीव्रता आसा. बायबलांत खरें म्हणल्यार ताच्या अफाट गिरेस्तकायेन ताका ७०० मालकिनी मेळ्ळ्यो अशें नोंद केलां! बॉलिवूड वा हॉलीवूडच्या चडांत चड मोगींक केन्नाच मेळटलें ताचे परस तें खूब चड. म्हणजे त्या सगळ्या मोगान तो समाधान जातलो अशें तुमकां दिसतलें. पूण त्या सगळ्या मोगान, सगळ्या गिरेस्तकायेन, सगळ्या कीर्त आनी बुद्धीन लेगीत – ताणें निश्कर्श काडलो:

“‘अर्थहीन! अर्थहीन!” म्हणटा शिक्षक. ‘एकदम अर्थहीन! सगळेंच अर्थहीन आसा.’ अशें म्हण्टात. … हांव … अभ्यासाक आनी सर्गा सकयल केल्लें सगळें बुद्धीन सोदून काडपाक ओंपलो. देवान मनशांचेर कितलो जड भार घाला! सुर्या खाला करतात तीं सगळीं कामां हांवें पळयल्यात; तीं सगळीं अर्थहीन, वाऱ्याचो फाटोफाट वचप.” (उपदेशक 1:1-14)

“…जेन्ना हांवें म्हज्या हातांनी केल्ल्या सगळ्या गजालींचें सर्वेक्षण केलें आनी हांवें जें साध्य करपाक कश्ट घेतलां तें सगळें अर्थहीन, वाऱ्याचो फाटोफाट; सुर्या खाला कांयच मेळ्ळें ना… देखून सुर्या खाला म्हज्या सगळ्या कश्टाच्या श्रमाचेर म्हजें काळीज निराश जावंक लागलें…. हें लेगीत अर्थहीन आनी व्हडलें दुर्भाग्य. सुर्या खाला ज्या सगळ्या मेहनत आनी आतुर यत्नांक लागून तो श्रम करता ताचे खातीर मनशाक कितें मेळटा?… हें लेगीत अर्थहीन.”. (उपदेशक 2:11-23)

निमाणें समाधान दिवपाचें सुख, गिरेस्तकाय, काम, प्रगती, रोमान्टिक मोग हें उतर   ताणें एक भ्रम अशें दाखयलें. पूण आयज होच संदेश तुमी आनी हांव अजूनय समाधानाची खात्रीचो रस्तो म्हणून आयकतात. सोलोमनाच्या कवितेंतल्यान आमकां पयलींच सांगलां की ताका ह्या मार्गांनी समाधान मेळूंक नाशिल्लें.

सोलोमनान मरण तशेंच जिविताचेर चिंतन करुंक आपली कविता चालू दवरली:

मनशाचें नशीब जनावरांचें नशीब; दोगांयचीय एकूच नशीब वाट पळयता: एकलो जसो मरता तसोच दुसरो मरता. सगळ्यांक एकूच स्वास आसता; मनशाक जनावराचेर कसलोच फायदो ना. सगळेंच अर्थहीन. सगळे एकाच सुवातेर वतात; सगळे मातयेंतल्यान येतात आनी सगळे धुल्लाक परततात. २१ मनशाचो आत्मो वयर वयर सरता आनी जनावराचो आत्मो धर्तरेचेर देंवता जाल्यार कोण जाणां?” (उपदेशक 3:19-21)

सगळ्यांचें एक समान नशीब आसा- नीतिमान आनी वायट, बरो आनी वायट, निवळ आनी अशुध्द, बळी दिवपी आनी बळी दिवपी न्हय. जशें बऱ्या मनशाक, तशें पापी मनशाक; जशें सोपूत घेवप्यां कडेन आसता, तशें सोपूत घेवपाक भियेल्ल्या लोकां कडेन. सुर्याखाला घडपी सगळ्या गजालींचें वायटपण हें: एकूच नशीब सगळ्यांक आडखळून वता. … ते मेल्ल्या लोकां वांगडा मेळटात. जिव्यां मदें कोणाकूय आशा आसता-मेल्ल्या शींवापरस जिवो सुणो लेगीत बरो! कित्याक जिव्यांक आपूण मरतले हें जाणात, पूण मेल्ल्यांक कांयच खबर ना; तांकां फुडलें इनाम ना आनी तांची याद लेगीत विसरतात. (उपदेशक ९:२-५)

बायबल, एक पवित्र पुस्तक, गिरेस्तकायेचो आनी मोगाचो सोद घेवपा विशीं कविता कित्याक आसतली – तींच गजाली आमी पवित्रते कडेन संबंदीत करिनात? पवित्र पुस्तकांतल्यान तपस्वी, धर्म आनी नैतिक उपदेशांचेर भासाभास जातली अशी आमच्यांतले चडशे लोक अपेक्षा करतात. आनी बायबलांत सोलोमन मरणा विशीं इतले निमाणे आनी निराशावादी रितीन कित्याक बरयता?

संवसारभर इतलो सादारणपणान चलपी सोलोमनान घेतिल्लो मार्ग म्हळ्यार ताणें आपणावंक वेंचून काडिल्लो खंयचोय अर्थ, सुख वा आदर्श निर्माण करून स्वता खातीर जगप. पूण तो शेवट सोलोमनाक बरो नासलो – समाधान तात्पुरतें आनी भ्रम आशिल्लें. ताचीं कवितां बायबलांत एक व्हडली शिटकावणी चिन्ना सारकीं आसात – “हांगा वचूंक नाका – तुका निराश करतलें!” सोलोमनान घेतिल्ल्या मार्गान आमी चड करून सगळेच यत्न करतले देखून ताचें आयकल्यार आमी बुदवंत जातात.

सुवार्तेचें पुस्तक – सोलोमनाच्या कवितांक जाप दिवप

जेजू क्रिस्त (येशू सत्संग) हो बायबलांत बरयल्लो सगळ्यांत नामनेचो मनीस आसूं येता. ताणेंय जिणेविशीं विधानां केल्लीं. खरें म्हणल्यार ताणें सांगलें

“… तांकां जिवीत मेळचें आनी पुरायपणान मेळचें म्हूण हांव आयलां” (जुवांव 10:10)

“तुमी सगळे थकलेले आनी भार आशिल्ले म्हजे कडेन येयात आनी हांव तुमकां विसव दितलों. म्हजें जूंव तुमचेर घेवन म्हजे कडल्यान शिकात, कारण हांव काळजान सौम्य आनी नम्र आसां आनी तुमकां तुमच्या जिवाक विसव मेळटलो. कित्याक म्हजो जूंव सोंपें आनी म्हजो भार हळुवार.” (मातेव 11:28-30)

जेजू हें सांगताना तो सोलोमनान आपल्या कवितांनी बरयल्ल्या निरर्थकपणाक आनी निराशेक जाप दिता. घडये, फकत घडये, हांगा सोलोमनाच्या मार्गाच्या मृत्यूमार्गाक जाप दिल्या. खरेंच,  सुवार्तेचो  अक्षरशः अर्थ ‘बरी खबर’ असो जाता. खरेंच सुवार्तेची  बरी खबर आसा काय ? ताका जाप दिवंक आमकां सुवार्तेची माहितीपूर्ण समजूत जाय. तशेंच आमी सुवार्तेच्या दाव्यांची तपासणी करुंक जाय – सुवार्ते विशीं विमर्शीक विचार करुंक जाय, फकत मनविरयत समिक्षक जावंक नासतना.

जशें हांव सांगता  म्हजे काण्येंत  , हो एक प्रवास आशिल्लो जो हांवें घेतिल्लो. ह्या संकेतथळांतले लेख हांगा आसात देखून तुमीय सोदपाक सुरवात करूंक शकतात. जेजूचो अवतार सुरू करपाक एक बरी सुवात.