अयोध्या हांगा जाल्ली लांब आनी कडू वाद नव्या मार्गदर्शक तत्वाचेर पावली तेन्ना पयसुल्ल्या न्यूयॉर्क शारांत बोवाळ जालो अशें AsAmNews हांणी म्हळां . अयोध्या वाद हो शेंकड्यांनी वर्सां पोरनो राजकीय, इतिहासीक आनी समाजीक-धार्मिक वाद आसून तो परंपरेन रामाची जल्मभूंय (राम जन्मभूमि) अशें मानपी थळाचेर नियंत्रण दवरपाचेर केंद्रीत आसा, जो त्याच सुवातेर बाबरी मशिदी मशिदी आड खड्ड्यात आसा.
बाबरी मशिदीच्या शिलालेखांप्रमाण पयलो मोगल सम्राट बाबर हाणें १५२८-२९ त बांदलो. पूण वादांनी शेंकड्यांनी वर्सां बाबरी मशिदीचेर सावळी पडली कारण जायत्या जाणांक दिसतालें की बाबरान ती रामाच्या जल्मस्थानाचो उगडास करपी आदल्या देवळाच्या अवशेशांचेर बांदल्या. शेंकड्यांनी वर्सां ही वाद उकळत गेलो आनी चड करून हिंसक दंगली आनी गोळीबारांत शिंपडले.
अयोध्येक आशिल्ले कर सेवक
विश्व हिंदू परिशद (व्हीएचपी) आनी भारतीय जनता पार्टी (भाजपा) हांणी १९९२ वर्सा आयोजीत केल्ले रॅलींत १५० ००० कर सेवक वा धर्मीक स्वयंसेवक एकठांय केल्ले. ह्या कर सेवकांनी मोर्चा वेळार बाबरी मशिदीची मशिदी नश्ट केल्यो. मशिदीचो नाश जाल्ल्यान भारतभर दंगल सुरू जाले. मुंबयंत अदमासाक 2000 लोकांक मरण आयलें.
तेन्ना सावन 2019 मेरेन ही वाद न्यायालयांतल्यान वचून राष्ट्राच्या राजकारणांत घुंवडावन रस्त्यार दंगली केली. राम देवूळ बांदपाक सुरवात करपाक कर सेवकांची तयार उपस्थिती व्हीएचपी कडेन गती तिरपली.
निमाणे 2019 वर्सा सर्वोच्च न्यायालयान निमाण्या अपील प्रकरणांत आपलो निकाल जाहीर केलो. तातूंत कर नोंदीचेर आदारून ही जमीन सरकाराची असो निकाल दिलो. तातूंत फुडें हिंदू देवूळ बांदपाची जमीन एका ट्रस्टाक मेळची असो आदेश दिलो. सरकाराक तांच्या मशिदी खातीर सुन्नी केंद्रीय वक्फ मंडळाक आनीक एक जमीन दिवची पडली.
5 फेब्रुवारी 2020 दिसा भारत सरकारान श्री राम जन्मभूमि तीर्थ क्षेत्र ट्रस्ट अयोध्या हांगा राम देवूळ बांदतले अशें जाहीर केलें. 5 ऑगस्ट 2020 दिसा जाल्ल्या भूमिपूजन सुवाळ्याचें उक्तावण भारतीय प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी हांणी केलें . हें देवूळ बांदपाक सुरवात करतना निर्माण जाल्लो तणाव न्यूयॉर्क शारांत दिसतालो.
कर सेवक ही मुळांत शीख संज्ञा आशिल्ली, जी कोणाकूय धर्मीक कार्यांत मुक्तपणान आपली सेवा दिता. ही संज्ञा कर (हात) आनी सेवक (सेवक) ह्या संस्कृतावयल्यान आयल्या . अयोध्या वादांत हे शीख परंपरेंतल्यान रीण घेवन व्हीएचपीन कर सेवक घडोवन हाडटाले.
जेजू म्हणून (वेगळो) कर सेवक
पूण ह्या अयोध्या वादाच्या बऱ्याच काळापयलीं जेजून कर सेवकाचीय भुमिका घेतली, मनशाच्या जिविताच्या जायत्या मळारय रिकोचे जाल्ल्या विरोधकाकडेन झगडीं जाहीर करून लोकांमदीं फूट पडली जी आयज मेरेन चालू आसा. ही झगडीं एका शुभ देवळाचेरूय केंद्रीत आशिल्ली. पूण लागसारच्या गांवांत जेजू कर सेवक जावन व्हड गरजेच्या इश्टांक मजत करपाक स्वेच्छेनूच तयार जालो तेन्ना ताची सुरवात जाली. ह्या दयाळ कृतीक लागून घडणुकांची साखळी सुरू जाली, इतिहासांत बदल जालो आनी अयोध्या वादापरस आमच्या जिविताचेर चड खोलायेन परिणाम जालो. जेजूच्या कर सेवक वावराक लागून ताचें केंद्रीय मिशन उक्तें जालें.
जेजूचें मिशन कितें आशिल्लें?
जेजून जायते चमत्कार शिकयल्ले , बरे केल्ले आनी केल्ले . पूण ताच्या शिश्यांच्या, अनुयायांच्या आनी दुस्मानाच्या लेगीत मनांत हो प्रस्न अजूनय उरलो: तो कित्याक आयिल्लो? मोयजेसा सयत आदल्या जायत्या ऋषींनीय बळिश्ट चमत्कार केल्ले. मोयजेसान धर्म कायदो पयलींच दिल्लो आशिल्ल्यान , आनी जेजू “कायदो रद्द करपाक आयिल्लो नाशिल्ल्यान”, ताचें मिशन कितें आशिल्लें?
जेजूचो इश्ट खूब दुयेंत पडलो. जेजू आपल्या इश्टाक बरे करतलो अशी ताच्या शिश्यांक अपेक्षा आशिल्ली, जशें ताणें हेर जायत्यांक बरे केलें . ताणें आपल्या इश्टाक फकत बरे करपा परस कितलेशेच खोलायेन मजत करपाक कशी स्वेच्छेनूच दिली हाची सुवार्तेंत नोंद केल्या. तातूंतल्यान तो कितें करपाक स्वयंसेवक म्हणून काम करतालो, कार सेवक म्हणून ताचें मिशन उक्तें जालें. हांगा विवरण आसा.
जेजू मरणाक तोंड दिता
१ लाजार नांवाचो एक मनीस दुयेंत आशिल्लो. तो मॅरी आनी तिची भयण मार्था हांचो गांव बेथानीचो. २ (ही मॅरी, जाचो भाव लाजार आतां दुयेंत पडला, तीच ती जिणे प्रभूचेर अत्तर ओतलेले आनी केंसांनी ताचे पांय पुसताली.) ३ तेन्ना भयणींनी जेजूक खबर धाडली: “प्रभु, तुज्या मोगान मोग केल्लो तो दुयेंत आसा.”
४ हें आयकून जेजून म्हणलें, “हें दुयेंस मरणांत सोंपचें ना, ना, देवाच्या पुताक ताचे वरवीं महिमा मेळोवंक देवाच्या महिमे खातीर.” ५ जेजून मार्ता आनी तिची भयण आनी लाजाराचो मोग केलो. ६ लाजार दुयेंत आसा म्हण आयकून तो आनीक दोन दीस रावलो, ७ आनी उपरांत ताणें आपल्या शिसांक म्हळें: “आमी परत जुदेयाक वचूंया.”
८ “पूण रब्बी,” तांणी म्हणलें, “थोड्याच काळा आदीं थंयच्या ज्यू लोकांनी तुका फातर मारपाचो यत्न केलो, तरी लेगीत तूं परत वता?”
९ जेजून जाप दिली: “दिसाच्या उजवाडाक बारा वरां नात? दिसाच्या वेळार चलपी कोणाक आडखळ येवची ना, कारण तांकां ह्या संवसाराच्या उजवाडान दिसता .
११ हें सांगून ताणें तांकां सांगलें, “आमचो इश्ट लाजार न्हिदिल्लो, पूण हांव ताका जागो करुंक थंय वता.”
१२ ताच्या शिश्यांनी जाप दिली: “प्रभु, तो न्हिदिल्लो जाल्यार तो बरो जातलो.” १३ जेजू आपल्या मरणा विशीं उलयतालो, पूण ताच्या शिश्यांक ताचो अर्थ सैमीक न्हीद आसा अशें दिसलें.
१४ तेन्ना ताणें तांकां स्पश्टपणान सांगलें, “लाजार मेलो, १५ आनी तुज्या खातीर हांव थंय नाशिल्लो म्हूण खोशी जातां, जाका लागून तुमकां विस्वास दवरूं येता, पूण आमी ताचे कडेन वचूंया.”
१६ तेदनां थोमास (हाका डिडीमस म्हण वळखतात) ताणें उरिल्ल्या शिसांक म्हळें: “आमीय ताचे वांगडा मरूंक वचूंया.”
जेजू लाजाराच्या भयणींक सांत्वन दिता
१७ थंय पावतकच जेजूक कळ्ळें की लाजार पयलींच थडग्यांत चार दीस आशिल्लो. १८ बेथानी जेरुसलेम थावन दोन मैल [ b ] परस उणी आशिल्ली, १९ आनी आपल्या भावाक मरण आयिल्ल्यान तांकां सांत्वन दिवंक जायते ज्यू मार्ता आनी मरियम्मा कडेन आयिल्ले. २० मार्तान जेजू येता म्हण आयकून ताका मेळोवंक भायर सरली, पूण मरियम्मा घरांत रावली.
२१ “प्रभु,” मार्तान जेजूक म्हणलें, “तुमी हांगा आसले जाल्यार म्हजो भाव मेलो नासलो, २२ पूण आतां लेगीत देव तुका मागता तें दितलो हें म्हाका खबर आसा.”
२३ जेजून तिका म्हळें: “तुजो भाव जिवंत जातलो.”
२४ मार्तान जाप दिली: “निमाण्या दिसा तो पुनर्जिवंत जातलो हें म्हाका खबर आसा.”
२५ जेजून तिका म्हळें: “हांव पुनर्जिवंतपण आनी जिवीत, म्हजेर विस्वास दवरपी तो मेलो तरी जियेतलो, २६ आनी जो कोण म्हजेर विस्वास दवरून जियेता तो केन्नाच मरचो ना, तुवें हें मानता?”
२७ “होय, प्रभू,” तिणें जाप दिली, “तुमी संवसारांत येवपाचो मेसियास, देवाचो पूत” अशें हांव मानतां.”
२८ हें सांगून ती परत वचून आपली भयण मरियम्मा कुशीक आपयली. तिणें म्हणलें, “गुरू हांगा आसा आनी तुका मागता.” २९ हें आयकून मरियम्मा बेगीन उठून ताचे कडेन गेली. ३० जेजू अजून गांवांत भितर सरलो ना, पूण मार्ताक मेळिल्ल्या जाग्यार तो आशिल्लो. ३१ घरांत मरियम्मा वांगडा रावपी ज्यू लोकांक ती कितली बेगीन उठली आनी भायर सरली तें कळ्ळें तेन्नां ती थंय शोक करपाक थडग्यांत वता अशें समजून तिचे फाटल्यान गेले.
३२ जेजूच्या जाग्यार पावली आनी ताका पळे वन, मरियम्मा ताच्या पांयांक पडली आनी म्हणाली: “प्रभु, तूं हांगा आसल्लो जाल्यार म्हजो भाव मेलो नासलो.”
३३ जेजून तिची रडटा आनी तिचे वांगडा आयिल्ले ज्यू लोकय रडटात तें पळेलें तेन्नां ताच्या मनांत खूब त्रास जालो आनी त्रास जालो. ३४ “तुमी ताका खंय दवरला?” ताणें विचारलें.
“ये, पळय, प्रभू” तांणी जाप दिली.
३५ जेजू रडलो.
३६ तेदनां ज्यू लोकांनीं म्हणलें: “पळयात ताणें ताचेर कसो मोग केलो!”
३७ पूण तातूंतल्या कांय जाणांनी म्हणलें, “कुड्ड्या मनशाचे दोळे उगडपी ताका ह्या मनशाक मरण येवंक ना?”
जेजू लाजाराक मेल्ल्यांतल्यान जिवंत करता
३८ जेजू आनीक एक फावट खोलायेन भावनेन थडग्यांत आयलो. ती एक लेणी आशिल्ली आनी तिच्या प्रवेशदाराच्या पलतडीं फातर घाल्ली. ३९ “फातर काडून घे” ताणें म्हणलें.
“पूण प्रभू” मेल्ल्या मनशाची भयण मार्तान म्हणलें, “ह्या वेळार वायट वास येता, कारण तो चार दीस थंय आसा.”
४० तेदनां जेजून म्हणलें, “तुमी विस्वास दवरल्यार देवाचो महिमा तुमकां दिसतलो अशें हांवें तुका सांगूंक ना?”
४१ तेदनां तांणी तो फातर काडलो. तेन्ना जेजून वयर पळेलें आनी म्हणलें, “बापूय, तुवें म्हजें आयकलां म्हूण हांव तुका उपकार मानतां, ४२ तूं सदांच आयकता हें म्हाका खबर आशिल्लें, पूण हांगा उबे आशिल्ल्या लोकांच्या फायद्या खातीर हांवें हें सांगिल्लें, तुवें म्हाका धाडलां म्हण तांकां विस्वास दवरचो.”
४३ हें सांगून जेजून मोठ्या आवाजांत म्हणलें, “लाजार, भायर सर!” ४४ मेल्लो मनीस तागड्याच्या पट्ट्यांनी आनी तोंडाक कपडो घालून हात-पांय भायर आयलो.
जेजून तांकां म्हळें, “कबराचे कपडे काडून ताका सोडून दिवचे.”जुांव 11:1-44
जेजू सेवा करुंक स्वेच्छेनूच आयलो …
जेजू आपल्या भावाक बरे करुंक बेगीन येतलो अशी आस्त भयणींक आशिल्ली. जेजून मुद्दाम आपल्या येवपाक कळाव केलो आनी लाजाराक मरण येवंक दिलो आनी कित्याक तें कोणाकूच समजलें ना. जेजू ‘खूब भावार्थ’ जालो आनी तो रडलो अशें ह्या विवरणांत दोन फावटीं सांगलां.
ताका कितें हालयलो?
जेजूक मरणाकच राग आयलो, खास करून ताच्या इश्टाचेर ताची धरप पळोवन.
ताणें आपलें येवपाक खरें म्हणल्यार ह्याच हेतून कळाव केल्लो – तो फकत कांय दुयेंसांक न्हय तर मरणाकच तोंड दिता. जेजून चार दीस वाट पळयली, जाका लागून सगळ्यांक – हें वाचपी आमकां सयत – फकत गंभीर दुयेंत न्हय, लाजार मेलो हें खात्रीन कळटलें.
… आमची सगळ्यांत व्हडली गरज
दुयेंसांतल्यान लोकांक बरे करप, म्हणल्यार बरें, फकत तांचें मरण फुडें धुकलता. बरे जालें वा ना, मरण निमाणें सगळ्या लोकांक घेवन वता, बरो वा वायट, दादलो वा बायल, जाण्टो वा तरणाटो, धर्मीक वा ना. आदामा थावन हें खरें जालां , जो आपल्या आज्ञाभंगाक लागून मर्णाक जाल्लो. ताच्या सगळ्या वंशजांक, तुमी आनी हांव सयत, दुस्मानान बंधक दवरल्यात – मरण. मरणाच्या आड आमकां जाप ना, आशा ना अशें दिसता. जेन्ना फकत दुयेंस आसता तेन्ना आशा उरता, हाकाच लागून लाजाराच्या भयणींक बरे जावपाची आस्त आशिल्ली. पूण मरण येतकच तांकां कसलीच आशा दिसली ना. आमचे खातीरूय हें खरें. हॉस्पिटलांत थोडी आस्त आसता पूण निमाणे संस्कारांत ना. मरण हो आमचो निमाणो दुस्मान. होच दुस्मान जेजून आमचे खातीर स्वेच्छेनूच हारयलो आनी हाकाच लागून ताणें भयणींक जाहीर केलें की:
“हांव पुनर्जल्म आनी जिवीत.” (जुवांव 11:25)
जेजू मरणाची शक्त मोडून ताका जाय आशिल्ल्या सगळ्यांक जिवीत दिवंक आयिल्लो. ताणें लाजाराक मरणांतल्यान जाहीर करून जिवो करून ह्या मिशनाक आपलो अधिकार दाखयलो. मरणाच्या बदलाक जिवीत जाय आशिल्ल्या हेर सगळ्यां खातीरय तशें करपाची पेशकश करता.
प्रतिसाद वाद सुरू करप
मरण हो सगळ्या लोकांचो निमाणो दुस्मान आसलो तरी आमच्यांतले जायते जाण ल्हान ल्हान ‘दुस्मान’ कडेन सांपडटात, जे आमचे भोंवतणी सगळो वेळ चलपी संघर्शांचो (राजकी, धर्मीक, वंशीक आदी) परिणाम जातात. अयोध्या संघर्शांत हें आमकां दिसता. पूण ह्या आनी हेर वादांतले सगळे लोक, तांची ‘बाजू’ बरी आसूं वा नासूं, मरणा आड अशक्त आसतात. हें आमी सती आनी शिवा कडेन पळयलें .
जेजूच्या काळांतय हें खरें आशिल्लें. ह्या चमत्काराक मेळिल्ल्या प्रतिसादां वयल्यान तेन्ना जियेवपी वेगवेगळ्या लोकांचो मुखेल हुस्को कितें आशिल्लो तें आमकां दिसता. सुवार्तेंत वेगवेगळीं प्रतिक्रिया नोंद केल्यात.
४५ तेदनां मरियम्माक भेट दिवंक आयिल्ल्या जायत्या ज्यू लोकांनीं जेजून केल्लें तें पळेलें आनी ताचेर विस्वास दवरलो. ४६ पूण कांय जाणांनी फरीसी लोकां कडेन वचून जेजून केल्लें तें सांगलें. ४७ तेदनां मुखेल याजकांनी आनी फरीसी लोकांनी सभाघराची बसका आपयली.
“आमी कितें साध्य करतात?” तांणी विचारलें. “हांगासर हो मनीस जायतीं चिन्नां करता, ४८ आमी ताका अशें चालू दवरल्यार, सगळे ताचेर विस्वास दवरतले आनी मागीर रोमन लोक येवन आमचें देवूळ आनी आमचें राष्ट्र दोनूय व्हरतले.”
४९ तेदनां त्या वर्सा मुखेल याजक आशिल्लो कायफा नांवाचो एकलो म्हणालो: “तुका कांयच खबर ना !
५१ हें ताणें स्वता उलोवंक ना, पूण त्या वर्सा मुखेल याजक जावन ताणें भाकीत केलें की जेजू ज्यू राष्ट्रा खातीर मरतलो, ५२ आनी फकत त्या राष्ट्रा खातीर न्हय तर देवाच्या शिंपडिल्ल्या भुरग्यां खातीरय मरतलो, तांकां एकठांय हाडून तांकां एकठांय हाडपाक. ५३ त्या दिसा सावन तांणी ताचो जीव घेवपाचो कट केलो.
५४ देखून जेजू जुदेयाच्या लोकां मदीं भौशीकपणान भोंवलो ना. ताचे बदला तो रानांतल्या लागसारच्या वाठारांत, एफ्रायम नांवाच्या गांवांत फाटीं सरलो आनी थंय तो आपल्या शिश्यां वांगडा रावलो.
५५ ज्यू लोकांच्या पास्काचो वेळ लागीं पावलो तेन्नां जायते जाण पास्का आदीं आपल्या विधीपुर्वक शुध्दीकरणा खातीर देशांतल्यान जेरुसलेमांत गेले. ५६ ते जेजूक सोदत रावले आनी देवळाच्या आंगणांत उबे रावन एकामेकांक विचारले, “तुमकां कितें दिसता, तो सण्याक येना?” ५७ पूण मुखेल याजकांनी आनी फरीसींनी जेजू खंय आसा तें कळ्ळें जाल्यार ताका धरचो म्हूण आज्ञा केल्ली.
जुांव11:45-57
फुडाऱ्यांक ज्यू देवळाच्या दर्ज्याचो चड हुस्को आशिल्लो. समृध्द देवळाक लागून समाजांत तांची नामना सुनिश्चीत जाली. मरणाच्या लागीं पावपा परस तांकां तेचो चड हुस्को आशिल्लो.
देखून ताण वाडलो. जेजून आपूण ‘जीण’ आनी ‘पुनरुत्थान’ आनी मरणाकच हारयतलो अशें जाहीर केलें. ताका जाप दितना फुडाऱ्यांनी ताच्या मरणाची कट रचली. जायत्या लोकांनी ताचेर विस्वास दवरलो, पूण हेर जायत्या जाणांक कितें मानचें तें कळ्ळें ना.
स्वताक हें विचारात…
लाजाराक जिवंत जाल्ल्याचें तुमी साक्षीदार जाल्यार तुमी कितें वेंचतले? तुमी फरीसी लोकां सारके वेंचून काडटले, इतिहास रोखडोच विसरतलो अशा कांय संघर्शाचेर लक्ष केंद्रीत करतले आनी मरणांतल्यान जिविताची ऑफर गमायतले? वा ताच्या पुनर्जिवंतपणाच्या प्रस्तावाचेर विस्वास दवरून, तुमकां सगळें समजलें नासलें तरी ताचेर ‘विस्वास’ करतले? तेन्ना सुवार्तेंत जे वेगवेगळे प्रतिसाद नोंद केल्यात तेच ताच्या ऑफराक आयज आमी दितात तेच प्रतिसाद. तेन्नाचो तोच मुळावो वाद आमचे खातीर.
पास्को लागीं पावतकच ते वाद वाडत आशिल्ले – १५०० वर्सां आदीं मरणाची लक्षण म्हणून सुरू जाल्लो हो उत्सव सोंपता. जेजू आतां पाम आयतार म्हणून वळखतात त्या दिसा वाराणसी सारकिल्ल्या शारांत मेल्ल्या मनशांच्या पवित्र शारांत प्रवेश केल्ल्या पद्दतीन मरणा आड आपलें कर सेवक मिशन साध्य करपाक कसो भायर सरलो तें सुवार्तेंत दाखयलां.