घडये ऋग्वेदांत (वा ऋग्वेदांत) सगळ्यांत नामनेची कविता वा प्रार्थना म्हळ्यार पुरुषसुक्त   (पुरुष सूक्तम्). 10 व्या मंडळांत आनी 90 व्या अध्यायांत मेळटा. हें एका खाशेल्या मनशाचें गीत – पुरुष (उच्चारण पुरुष). ऋग्वेदांत मेळटा देखून तो संवसारांतलो एक पोरनो मंत्र, आनी अशे तरेन मुक्ती वा मोक्ष (प्रबोधन) वचपाचो मार्ग कितें शिकूं येता तें पळोवपा खातीर अभ्यास करपा सारको आसा.

तर पुरुष कोण? वैदिक ग्रंथ आमकां तें सांगतात

“पुरुसा आनी प्रजापती ही एकूच व्यक्ती” (संस्कृत लिप्यंतरण पुरुषोही प्रजा पति) मध्यमदीय सहपाठ ब्राह्मण VII.4:1.156

उपनिषद हेच ओळीचेर अशें सांगून फुडें वतात

“पुरुसा सगळ्यां परस श्रेश्ठ. पुरुषा परस कांयच [कोणूच] श्रेश्ठ ना. तो शेवट आनी सगळ्यांत उंचेलो ध्येय” (अव्यक्त पुरुषः परः. पुरुषसन्ना परम किंचित्त कष्ट स पर गति) कथोपनिषद 3:11

“आनी खरेंच अव्यक्ताच्या पलीकडेन परम पुरुष आसा… ताका वळखपी मुक्त जाता आनी अमरत्व मेळयता (अव्यकत उ परः पुरुष … यज्ञ त्व मुच्यते जन्तुरामतत्व च गच्चती) कथोपनिषद ६:८

म्हणजे पुरुष हो प्रजापती (सगल्या सृश्टीचो स्वामी). पूण घडये ताचे परस चड म्हत्वाचें म्हणल्यार ताका वळखून ताचो सरळ परिणाम तुमचेर आनी म्हजेर जाता. उपनिषदांत म्हळां:

‘ सासणाच्या जिवितांत प्रवेश करपाक दुसरो मार्ग ना (पूण पुरुषा वरवीं) (नन्यहपंथ विद्याते – अयनाय) श्वेतश्वतरोपनिषद ३:८

देखून आमी पुरुषसुक्तांतल्यान, ऋग्वेदांतल्या पुरुशाचें वर्णन करपी स्तोत्रांतल्यान अभ्यास करतले. आमी तशें करतना हांव घडये एक विचित्र आनी नवीन कल्पना आमच्या मुखार दवरतलों, विचार करुंक: पुरुषसुक्तांत उलयिल्लो हो पुरूस सुमार २००० वर्सां आदीं येशु सत्संग (नाझारेतचो जेजू) हाच्या अवतारांत पुराय जाला काय? हांवें सांगिल्ले प्रमाण ही घडये एक विचित्र कल्पना आसूं येता, पूण येशु सत्सांग (नाझारेतचो जेजू) सगळ्या धर्मांनी पवित्र मनीस म्हणून वळखतात आनी ताणें देवाचो अवतार असो दावो केल्लो खरो , आनी तो आनी पुरुश दोगय बळी दितात (आमी पळयतले तशें) देखून हाका लागून ही कल्पना विचारांत घेवपाक आनी तिचो सोद घेवपाक आमकां बरीं कारणां मेळटात. संस्कृत लिप्यांतरण, आनी पुरुषसुक्ताचेर म्हजे जायते विचार जोसेफ पडिंजरेकर हाच्या पुर्विल्ल्या वेदांतल्या ख्रिस्त ह्या पुस्तकाचो अभ्यास करून आयल्यात (३४६ पान २००७)

पुरुषसुक्ताचो पयलो श्लोक

पुरूस हो प्रजापती सारकोच अशें आमी वयर पळयलें. प्रजापती, हांगा स्पश्ट केल्ल्या प्रमाण , आदल्या वेदांत सगळें तयार करपी देव मानताले – तो “सगल्या सृश्टीचो स्वामी” आशिल्लो.

पुरूसाक ‘हजार तकली, हजार दोळे आनी हजार फूट” अशें आमी पळयतात, हाचो अर्थ कितें?‘हजार’ म्हळ्यार हांगा विशिश्ट गणीत संख्या अशें न्हय, पूण ताचो अर्थ चड ‘असंख्याहीन’, वा ‘मर्यादेबगर’ असो जाता.म्हणून पुरूसाक मर्यादेबगर बुध्दी (‘मस्तक’) आसता.आयचे भाशेंत आमी म्हणटले तो सर्वज्ञ वा सर्वज्ञ असो हो एक गुण (प्रजापती) जो एकलोच सर्वज्ञ आसा आनी पुरूसाक ‘हजार दोळे’ आसात म्हणप तेंच पुरूष सगळेकडेन हाजीर आशिल्ल्यान तो सगळ्यांची जाणविकाय आसा अशें म्हणप.

अशे तरेन पुरुषसुक्ताच्या आरंभाक आमी पळयतात की पुरूस हो सर्वज्ञ, सर्वव्यापी आनी सर्वशक्तिमान मनीस म्हूण वळख करून घेतला. फकत देवाचो अवतार असो मनीस आसूं येतालो. पूण ‘ताणें धा बोटां मेरेन मर्यादीत दवरलो’ अशें सांगून श्लोक सोंपता. हाचो अर्थ कितें? अवतार घेतिल्लो मनीस म्हणून पुरूसान आपलीं दैवी शक्तीं रितीं करून सामान्य मनशाच्या – ‘धा बोटां’ आशिल्ल्या मनशाच्या शक्तीं मेरेन मर्यादीत उरलो. अशे तरेन पुरुष जरी दैवी आसलो तरी तातूंत आस्पाव आशिल्ल्या सगळ्या गजालीं सयत ताणें आपल्या अवतारांत स्वताक रिकामे केलो.

वेद पुष्टकम (बायबल), येशु सत्संग (नाझारेथचो जेजू) हांचेविशीं उलयतना सारकीच कल्पना उक्तायल्या. तातूंत म्हळां: १.

… ख्रिस्त जेजू सारकीच मानसिकताय आसची:

^६  जो देव स्वभावांत आशिल्ल्यान
देवा कडेन समानताय आपल्या फायद्या खातीर वापरपा सारकी गजाल मानली ना;
^७  बगर ताणें मनशाच्या रुपान तयार जावन
नोकराचो स्वभाव घेवन स्वताक कांयच केलें ना. ^८  आनी मनशाच्या रुपान दिसून ताणें मरणा मेरेन आज्ञापालन करून स्वताक नम्र केलो- खुर्सार मरण लेगीत! (फिलिप्पीकारांक 2: 5-8)

पुरूस – मर्यादीत मनशाक अवतार घेवपी अनंत देव – वळख करून दिवपाक पुरुषसुक्तांत जशे विचार वापरतात तेच विचार वेद पुस्तकांत (बायबल) वापरल्यात हें तुमकां दिसता. पूण बायबलांतलो हो भाग ताच्या बलिदानाचें वर्णन करपाक बेगीन हालता – जशें पुरुषसूक्तय करतलो. देखून मोक्षाची इत्सा आशिल्ल्या कोणाकूय ह्या वचनांचो आनीक अभ्यास करप फायद्याचें थारता, कारण उपनिषदांत सांगिल्ले प्रमाण:

‘सासणाच्या जिवितांत प्रवेश करपाक दुसरो मार्ग ना (पूण पुरुषा वरवीं) (नन्यहपंथ विद्याते – अयनाय) श्वेतश्वतरोपनिषद ३:८

आमी हांगा पुरुषसुक्ताचो दुसरो श्लोक फुडें व्हरतात .